با سلام خدمت دوستان محترم ، در این قسمت میخواهیم در خصوص لایه های OSI صحبت کنیم که اساس و بنیان و پایه شبکه در این لایه ها نهفته است ، در سال های نخست پیدایش شبکه ، ارسال و دریافت Data در شبکه همواره با مشکلات و چالش هایی روبرو بود و این به خاطر نداشتن یک الگوی خاص و یکپارچه بین سیستم ها بود به عبارتی دیگر Company هایی همچون IBM، Digital Equipment و Honeywell هرکدام از استانداردهای خاص خود برای ارتباط بین کامپیوتر ها استفاده میکردند و به همین خاطر ارتباط سیستم های دیگر یا نرم افزار های دیگر امکان پذیر نبود ، یا اینکه فقط Application هایی که بر روی تجهیزات یکسانی از یک شرکت خاص وجود داشتند میتوانستند از این قابلیت استفاده کنند ، که این موضوع بر آن شد تا سازنده ها به دنبال یک استاندارد خاصی باشند تا همه از این استاندارد الگو گرفته تا تمام Device ها یا برند های تمام شرکت ها بتوانند با یکدیگر تبادل اطلاعات یا دیتا داشته باشند .
از این رو در سال ۱۹۷۸، موسسه (ISO (International Standards Organization یک مدل شبکه به نام مدل (OSI (Open System interconnection را معرفی کرد ، که بر حسب اتفاق OSI دقیقاً برعکس ISO هست.پس دوباره یاد آور میشود موسسه ISO یک مدلی ایجاد کرد به نام هفت لایه OSI که در هر لایه اتفاقاتی می افتد برای ارتباط های شبکه که در ادامه این سری از آموزش های شبکه گفته میشود.
پایین ترین لایه به نام لایه فیزیکی(Physical) است که کاملاً سخت افزاری است و هر چه به سمت لایه های بالاتر برویم لایه ها نرم افزاری تر میشوند تا لایه هفتم که به نام لایه کاربردی (Application) شناخته میشود و این لایه وظیفه ارتباط مستقیم با کاربر را دارد،یعنی اطلاعات جهت ارسال به مقصد در لایه های بالا قطعه قطعه شده که این قطعه قطعه شدن را با نام (Chunk) میشناسیم و در هر لایه که به سمت پایین می آید یک سری عملیات روی این Chunk ها صورت می پذیرد که به صورت هدر (Header) به این قطعه ها اضافه میشود البته در لایه دوم که به نام پیوند داده (Data Link) معروف است ، علاوه بر هدر قسمتی اضافه میشود به نام Trailer ، همچنین باید در نظر داشت که تنها در دو لایه ۱ و ۷ هیچ چیزی به chunk ها اضافه نمیشود .به عمل اضافه شدن هدر در هر لایه، Encapsulation گویند.
سپس این قطعه ها به لایه فیزیکی رسیده این لایه طبق اصول و قواعد خودش اطلاعات را به سیگنال تبدیل کرده و توسط Device های شبکه مثل HUB ، Switch و از همه مهمتر Router و با کمک رسانه های ارتباطی (Media )مانند انواع کابل ها یا امواج به سمت مقصد هدایت میکند و در مقصد ابتدا به لایه یک رسیده و به ترتیب لایه ها را طی میکند تا به لایه هفتم برسد تا کاربر بتواند اطلاعات را ببیند یعنی در کامپیوتر مقصد و در لایه های متناظر یک به یک از Chunk جدا خواهند شد.
ضمن اینکه هر لایه با لایه های بالا و پایین خودش توسط یک interface در ارتباط است.
تا اینجا کلماتی گفته شد که شاید تا به حال نشنیده اید در قسمت بعدی حتماً در خصوص سخت افزار های شبکه صحبت میکنیم تا لایه فیزیکال را به خوبی درک کنید و بنده سعی میکنم تمامی کلماتی که تخصصی هستند را برایتان بگویم اگر دیدید کلمه ای گفته شده که توضیحی در موردش داده نشده خواهشمند ام در پایین همین مطلب به صورت دیدگاه اضافه کنید تا بتوانیم آن را برای شما توضیح دهم.
همانطور که در تصویر میبینید نشان داده شده هر لایه چه کار هایی انجام میدهد و چه پروتکل هایی در هر لایه کار میکنند در مطلب های بعدی پروتکل را نیز خواهیم گفت ، از بالاترین لایه یعنی لایه هفتم تا لایه اول را با هم پیش خواهیم برد .برای اینکه درک بهتری از تصویر فوق داشته باشید تصویر دیگری قرار میدهم که روی این تصویر توضیحات بهتری را میتوان درک کرد.در ادامه خیلی کوتاه و ساده میخواهم در مورد وظیفه هر لایه صحبت کنم و در مقالات بعدی مفصل تر هر کدام را مورد بحث قرار خواهم داد
لایه Application که اولین لایه یا بالاترین لایه یا تنها لایه ای که با کاربران در ارتباط است همانطور که در تصویر فوق میبینید مثالی زده شده مثل اینکه میخواهیم توسط مرورگرمان سایتی را باز کنیم .یه سری پروتکل هم دارن در این لایه کار میکنن مثل HTTP , FTP , DNS , SNMP , RDP , POP3 ,Telnet , SMTP , IMAP که مفصل در مورد پروتکل ها صحبت خواهیم کرد.
لایه Presentation در شکل میبینیم که اطلاعات تیکه تیکه میشوند و به حالتی در میان که قابل فهم باشه برای لایه های پایین تر چون قراره به سخت افزار نزدیک بشیم پی نوع نگارششون باید عوض شه حتی در این لایه عملیات compression و Encryption و متقابلا Decompression و Decryption انجام میشه.
لایه Session به عنوان لایه پنجم به نام جلسه معروف است وظیفه برقراری و مدیریت و پایان ارتباط بین Application ها و سیستم ها است خب این رو میدونیم که دو کامپیوتر در یک زمان میتوانند بیش از یک موضوع صحبت را با هم داشته باشند و اینکه از قبل فهمیدیم پیام ها قطعه قطعه میشه پس سیستم ها باید بفهمند که داده ارسالی و یا دریافتی مربوط به کدام موضوع از ارتباط یا session ایجاد شده است.
لایه Transport لایه چهارم یا لایه انتقال وظیفه تحویل بدون خطا و ترتیب ارسال را تضمین میکند ،همچنین در این لایه در مورد اینکه نوع ارتباط Connection-Oriented(TCP) باشد یا Connection-less(UDP) تصمیم گیری میشود ، البته تصمیم این موضوع با Application است یعنی لایه هفتم به تصمیم گیری این موضوع کمک میکند اینکه oriented و less چی هستند باید بگم در مطالب بعدی که در خصوص لایه ها میگم ریز به ریز این موارد توضیح داده میشه فقط تا همین جا بدونیم که حتماً دیدیم زمانی که SMS برای یکی ارسال میکنیم دلیور میشه اینکه مطمئن شیم بسته ارسال شده oriented و اینکه برامون مهم نیست رسیده یا نه Less گفته میشه.
لایه Network تمام لایه ها وظیفه های مهمی دارند اما در آینده خواهید دید لایه های Transport و Network از مهم ترین لایه ها هستند آنقدر مهم که به این لایه ها TCP/IP نیز گفته میشود ، لایه Network وظیفه آدرس یابی ، مسیر دهی و مباحث مربوط به IP یا مهم ترین پروتکل شبکه یعنی Internet Protocol را به عهده دارد ، بیش از این در خصوص این لایه صحبت نمیکنم اجازه بدید در این خصوص در مطالب بعدی بیشتر صحبت کنیم.
لایه Data Link لایه پیوند داده به خودی خود به دو زیر لایه به نام های MAC که مخفف Media Access Control و LLC که مخفف Logical Link Control هست تقسیم می شود ،بررسی بدون عیب و نقص بودن داده ها یا به اصطلاح Error-Free بودن داده ها و کنترل جریان یا Flow Control در این لایه بررسی میشود و در این لایه اطلاعاتی که قصد ارسال به شبکه را دارند به شکل نهایی خود می رسند
لایه Physical که پایین ترین لایه هست تمامی اطلاعات را به صورت سیگنال بر روی رسانه ارتباطی یا Media قرار میگیرند و به مقصد هدایت میشوند .
امیدوارم تا اینجای کار درک کوچکی از کار بزرگی که آغاز کرده ایم را پی برده باشید به زودی در خصوص شرح وظایف این لایه ها خیلی مفصل تر و ریز به ریز در خدمت شما خواهیم بود . در صورت هرگونه سوال در پایین همین مطلب در خدمت شما خواهیم بود.
در کانال Theways همواره از جدید ترین مطالب دنیای IT همراه ما باشید.
تشکر ویژه از جناب مهندس خانلری… لایه های OSI از اوندسته مباحثیه که حتی شبکه کارهای حرفه ای هم ممکنه بصورت ریز در اون مشکل داشته باشند.
خیلی عالیه که به این موضوع پرداختید…